راهنمایی جراحی ایمپلنت دندان

پاسخ به سوالات رایج درباره کاشت دندان و هر آنچه باید در مورد جراحی ایمپلنت بدانید.

 

ایمپلنت دندان چیست؟

ایمپلنتهای دندان که امروزه همه آن را میشناسیم،برای اولین بار در سال1952 توسط جراح ارتوپد سوئدی به نام برنمارک اختراع شد.

در حال حاضر ایمپلنت دندان به عنوان درمان استاندارد برای جایگزینی دندان‌های از دست رفته در دندانپزشکی محسوب می‌شود .

ایمپلنت یک پایه فلزی است که طی یک عمل جراحی در داخل استخوان فک جایگذاری می‌شود .

چند ماه طول می‌کشد تا به استخوان فک جوش بخورد.

در واقع به عنوان ریشه مصنوعی دندان عمل می‌کند و تاج مصنوعی دندان یا ست کامل این دندان مصنوعی و یا بریج بر روی آن نصب می‌شود.

پس از این که ایمپلنت دندان به استخوان فک جوش خورد، عملکردی شبیه دندان طبیعی خواهد داشت چرا که بدون نیاز به دندان‌های مجاور و همانند دندان طبیعی به واسطه پشتیبانی از طرف استخوان فک، محکم و ثابت در جای خود می‌ماند.

فرآیند جوش خوردن ایمپلنتهای دندان به استخوان ، یکپارچگی استخوان نام دارد.

در بیشتر موارد جنس ایمپلنت دندان از تیتانیوم می‌باشد اما ایمپلنت زیرکونیا نیز اخیراً وارد بازار شده و استفاده می‌شود. تیتانیوم مواد زیست‌ سازگار بوده و توسط بدن به عنوان شیء خارجی در نظر گرفته نمی‌شود به همین علت با استخوان فک آمیخته می‌شود.

به مرور زمان علم و تکنولوژی پیشرفت کرده و اکنون نتایج درمان کاشت دندان تا حد قابل توجهی بهبود یافته است. اکنون نرخ موفقیت کاشت دندان، نزدیک به 98% برآورد می‌شود.

در چه شرایطی باید ایمپلنت دندان بکاریم؟

کاشت دندان برای پر کردن جای خالی یک دندان، چند دندان و یا تمامی دندانهای از دست ‌رفته یک قوس دندانی استفاده می‌شود.

هدف از جایگزینی دندان‌ها در دندانپزشکی، بازگرداندن زیبایی و عملکرد به دهان است.

به طور کلی هنگامی که سخن از جایگزینی دندان‌ها به میان می‌آید، سه روش اصلی برای این منظور مطرح می‌شود:

1) پروتز مصنوعی غیر ثابت مانند دندان مصنوعی کامل یا نیمه.

2) بریج دندان ( با چسب چسبانده و ثابت می‌شود).

3) ایمپلنت دندان.

دندان مصنوعی از نظر هزینه، ارزان‌ترین روش است و برای بیشتر افراد قابل تهیه می‌باشد اما از نظر زیبایی و عملکردی ضعیف‌ترین نتیجه را در بین این سه روش دارد چرا که مشکلات زیادی به دنبال دارد.

علاوه بر این دندان مصنوعی بر حس چشایی تأثیر می‌گذارد. بریج دندان روش متداولتری برای پر کردن جای خالی دندان‌ها محسوب می‌شود .

مهم‌ترین اشکال بریج دندان در مقایسه با کاشت دندان، بهره ‌گیری آن از سلامت دندان‌های مجاور است.

انتخاب روش جایگزینی دندان‌های از دست رفته به چند عامل بستگی دارد.

به خصوص در صورتی که ایمپلنت دندان نیز جز گزینه‌ ها باشد، فاکتورهای زیر اهمیت بیشتری دارد:

• محل دندان یا دندان‌های از دست رفته که باید جای خالی آنها پر شود
• حجم و تراکم استخوان فک در محل کاشت دندان
• سلامت عمومی بیمار
• بودجه مالی در نظر گرفته شده
• ترجیحات شخصی بیمار

 

از کجا بدانیم شرایط کاشت ایمپلنت دندان را داریم؟

ابتدا جراح دندان‌پزشک، محل مورد نظر را معاینه می‌کند تا مشخص شود شرایط مناسبی برای کاشت دندان دارید.

پس از معاینه فیزیکی، عکس پرتوی ایکس از دندان‌ها و دهان گرفته می‌شود.

ممکن است دندانپزشک سی ‌تی ‌اسکن نیز انجام دهد تا از ساختارهای دیگر مانند شرایط استخوان فک، سینوس و عصب ها اطلاعاتی به دست بیاورد.

همچنین سابقه پزشکی و دندانپزشکی بیمار دریافت می‌شود.

 

معایب و مزایای ایمپلنت دندان چیست؟

• مزیتهای ایمپلنت

ایمپلنت دندان مزیت‌های زیادی به روش‌های دیگر دارد.

مهم‌ترین مزیت آن از نظر سلامتی این است که نه تنها سلامت دندان‌های مجاور را به مخاطره نمی‌اندازد، بلکه از تحلیل رفتن استخوان فک پیشگیری می‌کند.

همچنین جویدن غذا و صحبت کردن برای بیمار راحت شده و همانند زمانی که از دندان‌های طبیعی و سالم خود استفاده می‌کرد، می‌تواند از دندان ایمپلنتی استفاده نماید.

بر خلاف دندان مصنوعی دیگر بیمار نگران تکان خوردن دندان و درآمدن آن نخواهد بود.

بنابراین اعتماد به نفس او در حضور جمع و ارتباط با دیگران، تضعیف نمیشود.

از نظر ظاهری نیز دندان ایمپلنتی بسیار شبیه دندان واقعی است و کسی متوجه تفاوت آن نمی‌شود.

• معایب ایمپلنت

یکی از معایب کاشت دندان، احتمال عفونت، التهاب و درد پس از جراحی کاشت ایمپلنت دندان است که به ندرت اتفاق می‌افتد و در صورت وقوع، اگر به موقع آن رسیدگی شود به سادگی درمان می‌شود.

یکی دیگر از عوارض ایمپلنت دندان، هزینه بالای آن است که باعث می‌شود بسیاری از افراد نتوانند از این روش استفاده کنند.

به خصوص در شرایطی که بیش از یک دندان خود را از دست داده ‌اید، هزینه کاشت ایمپلنت تکی بسیار بیشتر از روش‌های دیگر خواهد بود.

یکی از معایب کاشت ایمپلنت این است که در صورتی که استخوان کافی برای پشتیبانی فیکسچر نداشته باشید، نمی‌توانید این روش را انتخاب کنید مگر این که پیش از آن، پیوند استخوان انجام دهید که بر هزینه درمان و طول دوره درمان می‌افزاید.

 

 

برای کاشت ایمپلنت دندان به چه کسی مراجعه کنیم؟

برای کاشت دندان، باید عمل جراحی انجام شود.

این کار را دندانپزشکی انجام می‌دهد که در این زمینه تخصصی یافته و مهارت دارد.

هر دندانپزشکی که آموزش ویژه کاشت دندان دیده است می‌تواند این کار را انجام دهد.

همچنین جراحی فک و صورت می‌تواند تمامی بافت‌های نرم و سخت و یا نواقص آنها را درمان نماید بنابراین درمان‌هایی مانند کشیدن دندان و جراحی فک را انجام می‌دهد.

پریودنتیست در درمان بیماری‌های ساختارهای پیرامون دندان‌ها مانند لثه و استخوان فک تخصص دارد.

هم پریودنتیست و هم جراح فک و صورت می‌توانند کاشت دندان را انجام دهند.

پس از این که فیکسچر به استخوان فک جوش خورد، مرحله بعدی نصب روکش است تا جای خالی دندان در دهان پر شود.

این کار را دندانپزشک عمومی نیز می‌تواند انجام دهد.

 

انواع مختلف ایمپلنت دندان چیست؟

در گذشته دو نوع اصلی ایمپلنت دندان عبارت بود از:

-ایمپلنت داخل استخوانی یا اندوستیل (Endosteal ) .

-ایمپلنت روی استخوانی یا ساب پریوستیل (subperiosteal).

ایمپلنت داخل استخوانی به انواع ایمپلنت گفته می‌شود که در داخل استخوان فک قرار می‌گیرند .

و ایمپلنت روی استخوانی به انواع ایمپلنت گفته می‌شود که بر روی استخوان سوار می‌شوند اما در زیر لثه قرار می‌گیرند.

این نوع ایمپلنت دیگر چندان مورد استفاده نیست چرا که نتایج آن در بلند مدت در مقایسه با ایمپلنت داخل استخوانی ضعیف‌تر است.

هدف اصلی کاشت ایمپلنت، جایگزینی دندان‌ها است اما گاهی اوقات نیز از آن برای کمک به درمان‌های دیگر استفاده می‌شود.

به علت ثبات بالای ایمپلنت از آن می‌توان برای ثابت نگه داشتن دندان مصنوعی استفاده کرد.

علاوه ‌بر این در درمان ارتودنسی از مینی ایمپلنت به عنوان تکیه گاه یا لنگر موقتی ارتودنسی (TAD) استفاده می‌شود تا دندان‌ها حرکت کنترل ‌شده ای در جهت مطلوب داشته باشند.

این انواع مینی ایمپلنت کوچک بوده و موقتاً در داخل استخوان فک ثابت می‌شوند و پس از پایان درمان از استخوان خارج می‌شوند.

برای بیمارانی که همه دندان‌های خود را به علت پوسیدگی و یا بیماری لثه از دست داده ‌اند، یک روش جایگزینی دندان‌ها که راحت و ثابت باشد و هزینه کمتری از ایمپلنت تکی داشته باشد ، استفاده از حداقل تعداد ایمپلنت است.

یکی از نمونه ‌های آن، تکنیک چهار ایمپلنتی است که در آن از چهار ایمپلنت برای پشتیبانی از ست کامل دندان مصنوعی یک فک استفاده می‌شود.

به این معنی که تنها با چهار ایمپلنت دندانهای ثابت در یک فک خواهید داشت.

ایمپلنتها در جایی از استخوان جایگذاری می‌شود که بهترین عملکرد را داشته باشند و پشتیبانی مناسبی از استخوان فک دریافت کنند.

سپس ست کامل دندان مصنوعی نازک با کمک پیچ به ایمپلنتها وصل می‌شود.

در این روش به علت ثابت شدن پروتز مصنوعی، دیگر مشکل تکان خوردن و حرکت کردن دندان مصنوعی وجود ندارد و همانند دندان‌های خودتان می‌توانید با آنها راحت باشید.

 

آیا کاشت ایمپلنت دندان درد دارد؟

کاشت دندان معمولاً تحت بی‌ حسی موضعی انجام می‌شود بنابراین هیچ دردی در حین عمل احساس نمی‌کنید.

پس از برطرف شدن تاثیر ماده بی ‌حسی، درد و ناراحتی شروع می‌شود که شدت آن در هر فردی متفاوت است. به طور کلی بیشتر افراد درد آن را شبیه درد پس از کشیدن دندان، گزارش می‌کنند.

برای کنترل درد می‌توانید از کمپرس یخ بر روی پوست ناحیه عمل جراحی بلافاصله پس از کاشت ایمپلنت استفاده کنید تا تورم و درد کاهش پیدا کند.

دقت داشته باشید هرگز نباید قطعات یخ را مستقیماً بر روی پوست قرار دهید بلکه آن را داخل دستمال بپیچید.

معمولا با استفاده از مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن می‌توانید درد را برطرف کنید.

در صورتی که عمل جراحی کاشت ایمپلنت، تهاجمی‌تر باشد ممکن است نیاز به مسکن های نسخه ‌ای وجود داشته باشد و همچنین احتمالاً طول دوره بهبودی طولانی‌تر خواهد بود.

علاوه بر مسکن ممکن است آنتی ‌بیوتیک و دهان‌شویه تجویز شود تا التیام بافت‌ها تسریع شده و از عفونت جلوگیری شود.

 

برای کاشت ایمپلنت دندان چه کارهایی انجام می‌شود؟

ابتدا با دندانپزشک مشاوره خواهید داشت تا وضعیت شما کامل بررسی شود.

دندان‌پزشک وضعیت دهان شما را با دقت معاینه می‌کند و محل کاشت ایمپلنت را بررسی می‌نماید.

عکس پرتوی ایکس که ممکن است عکس دندان معمولی، عکس پرتوی ایکس پانورامیک و یا سی ‌تی‌ اسکن باشد از دهان گرفته می‌شود.

در این مرحله تراکم و حجم استخوان فک ارزیابی می‌شود تا مشخص شود آیا شرایط لازم برای کاشت دندان را دارید یا باید قبل از آن پیوند استخوان انجام دهید.

پس از این که مشخص شد در محل مورد نظر می‌توانید دندان بکارید، برنامه ‌ریزی درمانی انجام می‌شود.

عملهای جراحی پیش از کاشت ایمپلنت دندان چیست ؟

معمولاً این عمل تحت بی‌ حسی موضعی انجام می‌شود.

در صورتی که دندان آسیب دیده که قرار است جایگزین شود، هنوز در دهان باشد ابتدا باید کشیده شود.

در بسیاری از موارد در محل کاشت ایمپلنت، هنوز دندان صدمه دیده وجود دارد.

برای آماده کردن محل کاشت، باید دندان کشیده شود و در صورت عفونت لثه، باید ابتدا عفونت درمان شود.

گاهی اوقات برای این که قاعده محکمی برای پشتیبانی ایمپلنت ایجاد شود، پیوند استخوان آلوئولار انجام می‌شود.

در این صورت باید دو تا شش ماه صبر کنید تا استخوان جوش خورده و التیام یابد.

در مواردی که در مرحله کاشت ، دندانی وجود ندارد و مدت‌هاست دندان کشیده شده و استخوان فک تحلیل رفته است، نوع متفاوتی از پیوند استخوان انجام می‌شود که به آن پیوند استخوان آنلی گفته می‌شود.

در این روش که پیچیده‌ تر است معمولاً شش ماه یا حتی بیشتر باید صبر کنید تا استخوان التیام یابد.

در برخی موارد در صورتی که استخوان فک شرایط لازم برای کاشت دندان را داشته باشد و نیازی به پیوند استخوان نباشد، بلافاصله پس از کشیدن دندان می‌توان ایمپلنت را جایگذاری کرد.

به این روش کاشت ایمپلنت بلافاصله پس از کشیدن دندان یا ایمپلنت فوری گفته می‌شود.

در شرایطی که ایمپلنت در فک بالا در ناحیه عقب دهان کاشته می‌شود ، گاهی اوقات مقدار استخوان موجود برای کاشت ایمپلنت محدود است و ممکن است ایمپلنت از استخوان گذشته و وارد حفره ‌های سینوسی بالای آن شود.

در چنین شرایطی عمل بزرگ کردن سینوس یا لیفت سینوس انجام می‌شود که در طی آن کف سینوس بالا کشیده می‌شود و مواد پیوند استخوان به استخوان کف سینوس اضافه می‌شود تا ارتفاع آن بیشتر شود.

به این ترتیب استخوان بیشتری برای پشتیبانی از ایمپلنت دندان فراهم می‌شود. اکنون این محل آماده کاشت دندان است.

 

عمل جراحی کاشت ایمپلنت دندان چگونه است؟

پس از بی ‌حسی محل درمان، سوراخی در استخوان فک ایجاد می‌شود تا پایه تیتانیومی ایمپلنت در داخل آن قرار بگیرد.

سپس قطعه ‌ای به نام هیلینگ کپ بر روی پایه ایمپلنت نصب می‌شود و لثه روی آن را پوشانده و بخیه می‌شود.

اکنون مرحله یکپارچگی استخوان آغاز شده است که چندین ماه طول می‌کشد.

ممکن است در این مدت برای این که جای دندان خالی نماند، از دندان مصنوعی موقتی برای پر کردن جای خالی استفاده شود که صرفاً جنبه زیبایی دارد و نمی‌توان از آن برای جویدن استفاده کرد.

پس از این که استخوان به ایمپلنت جوش خورد، مرحله بعدی آغاز می‌شود.

فاصله بین این دو مرحله ممکن است دو تا شش ماه باشد.

در این مدت هیچ فشاری نباید در ایمپلنت وارد شود چرا که ممکن است باعث تکان خوردن آن و عدم موفقیت درمان شود.

عملاً برای اطمینان از این که درمان به خوبی پیش رفته و عفونتی اتفاق نیفتاده است، برای چکاپ باید به دندانپزشک مراجعه کنید .

در مرحله بعدی وضعیت ایمپلنت بررسی می‌شود تا مشخص شود آیا با موفقیت با استخوان فک آمیخته شده است یا نه.

پس از تأیید آن، قطعه واسط بین ایمپلنت و روکش دندان که اباتمنت نام دارد، بر روی ایمپلنت نصب می‌شود.

اباتمنت وظیفه نگهداشتن روکش را بر عهده دارد.

سپس از دندان قالب‌ گیری می‌شود و بر اساس آن روکش دندان ساخته می‌شود.

برای اتصال روکش به اباتمنت ممکن است از پیچ یا چسب استفاده شود.

 

هزینه کاشت دندان چقدر است؟

هزینه کاشت دندان بسته به شرایط متفاوت است.

عواملی که تعیین‌ کننده هزینه درمان کاشت دندان هستند عبارتند از:

-تعداد دندان‌هایی که قرار است جایگزین شود

-نوع ایمپلنت

-روش درمانی

-یک مرحله ‌ای یا دو مرحله ‌ای بودن جراحی کاشت دندان

-نوع روکش نصب ‌شده بر روی ایمپلنت

-مواد مورد استفاده

-درمان‌های جانبی مانند پیوند استخوان یا درمان لثه

و عوامل دیگری مانند مرحله کلینیک دندانپزشکی و تخصص دندانپزشک.

 

خطرات و عوارض احتمالی کاشت دندان چیست؟

جراحی کاشت دندان همانند هر عمل جراحی دیگری ممکن است خطراتی به دنبال داشته باشد.

با برنامه ‌ریزی دقیق درمانی می‌توان احتمال بروز عوارض جانبی و خطرات عمل را تا حد قابل توجهی کاهش داد.

بیماری‌های زمینه ‌ای مانند اختلالات خونی ، عفونت، آلرژی، دیابت و مصرف برخی داروها می‌توانند احتمال عوارض جراحی را افزایش دهند بنابراین باید پیش از عمل کاشت ایمپلنت دندان، وضعیت سلامت عمومی بیمار در نظر گرفته شود.

خوشبختانه نرخ موفقیت عمل کاشت ایمپلنت بسیار بالا بوده و احتمال عدم موفقیت آن و خطراتی مانند عفونت، شکستن ایمپلنت، صدمه دیدن بافت‌های پیرامون و نامناسب بودن محل کاشت بسیار کم است.

در بسیاری از موارد حتی در صورت شکست درمان اولیه، می‌توان مجدداً کاشت ایمپلنت را امتحان کرد.

این کار معمولاً پس از چند ماه که بافت‌ها به خوبی التیام یافتند، انجام می‌شود و ممکن است پیش از آن نیاز به پیوند استخوان وجود داشته باشد.

 

آیا مراجعات پس از کاشت دندان لازم است؟

ایمپلنت دندان ممکن است با مشکلاتی مانند عفونت بافت‌های پیرامون ایمپلنت که به آن پری ایمپلنتیت گفته می‌شود، مواجه شود.

این وضعیت مشابه عفونت لثه در دندان‌های طبیعی است.

ممکن است عفونت پیشروی کرده و استخوان پیرامون ایمپلنت را درگیر نماید.

التهاب بافت‌های پیرامون ایمپلنت اغلب به علت وارد آمدن فشار بیش از حد بر ایمپلنت و یا هجوم باکتری‌ها اتفاق می‌افتد.

عفونت بافت‌های پیرامون ایمپلنت در صورت عدم درمان ممکن است به از دست دادن ایمپلنت منتهی شود.

پس از کاشت ایمپلنت دندان باید بهداشت دهان را به دقت و به صورت منظم رعایت کنید .

هر شش‌ ماه یک ‌بار برای چکاپ به دندانپزشک مراجعه کنید.

حداقل روزی دو مرتبه مسواک بزنید و حداقل یک مرتبه نخ دندان کشید.

در چکاپ دندانپزشکی، دندانپزشک بافت‌های نرم و سخت پیرامون ایمپلنت را بررسی می‌کند.

از ابزار مخصوصی برای تمیز کردن جرم و رسوب سخت شده پیرامون ایمپلنت استفاده می‌نماید.

در صورت لزوم سطح جونده ایمپلنت تمیز می‌شود تا فشار بیش از حد بر آن وارد نشود.

 

طول عمر ایمپلنت دندان چقدر است؟

ایمپلنت برخلاف دندان طبیعی دچار پوسیدگی نمی‌شود اما ممکن است بافت‌های پیرامون آن دچار التهاب و عفونت شوند که در صورت طول عمر ایمپلنت کاهش می‌یابد.

با مراقبت مناسب می‌توانید طول عمر و دوام ایمپلنت دندان را تا حد قابل توجهی افزایش دهید.

به طوری که ممکن است تا آخر آن نیازی به تعویض آن نداشته باشید.

به طور متوسط طول عمر ایمپلنت 25 سال برآورد می‌شود.

 

در صورت آلرژی به فلز، می‌توان ایمپلنت کاشت؟

برای افرادی که به فلز آلرژی دارند و یا افرادی که به هر دلیلی نمی‌خواهند ایمپلنت فلزی داشته باشد، روش‌های جایگزین وجود دارد.

ایمپلنت زیرکونیا از مواد زیست ‌سازگار غیر فلزی ساخته می‌شود که علاوه بر استحکام و مقاومت بالا، از مزیت زیبایی بیشتر برخوردار است چرا که رنگ آن سفید بوده و برخلاف ایمپلنت تیتانیومی، در صورت پس‌روی لثه با مشکل نمایان شدن قاعده فلزی دندان ایمپلنتی مواجه نمی‌شوید.

منابع : medicinenet و gotoapro