اباتمنت چیست + انواع اباتمنت دندان

ایمپلنت دندان چیست ؟

ایمپلنت دندان یک نوع پایه تیتانیومی سازگار با سلول های بدن است. از ایمپلنت های دندانی به عنوان جایگزینی مناسب و دائمی به جای یک یا چند دندان از دست رفته استفاده می شود. پس از قراردادن ایمپلنت توسط دندانپزشک در داخل استخوان فک، با استخوان سازی سلول های استخوان ساز در سطح ایمپلنت، استخوان فک به ایمپلنت جوش می خورد. فرآیند جوش خوردن معمولا 3 تا 4 ماه طول کشیده، سپس قسمت تاج و روکش دندان ساخته شده و بر روی پایه قرار می گیرد. در مقاله ایمپلنت دندان چیست به طور کامل پرداخته ایم.

اما باید بدانیم که ایمپلنت دندان از ۳ بخش اصلی تشکیل شده است:

پایه ایمپلنت دندان که در داخل سوراخی در استخوان فک قرار می‌گیرد.
اباتمنت که پس از بهبود بافت استخوانی روی پایه ایمپلنت (فیکسچر) پیچ شده و تاج دندان را نگه ‌می‌دارد.
تاج مصنوعی دندان که ممکن است روکش، بریج یا دندان مصنوعی باشد و کار جویدن را انجام می‌دهد.

هر بخش از ایمپلنت دندان انواع گوناگونی دارد که با توجه به شرایط، نوع آن توسط دندانپزشک انتخاب می‌شود. ما در این جا قصد داریم تا شما را با قسمت اباتمنت دندان بیشتر آشنا کنیم.

اباتمنت دندان چیست؟

به منظور نصب پروتز یا همان تاج دندان (Crown) بر روی فیکسچر ایمپلنت ، از واسطه ای به نام اباتمنت (abutment) استفاده می شود. در حقیقت اباتمنت نقش یک تکیه گاه را دارد که در درست قرار گرفتن قسمتی از ایمپلنت و پروتز کمک کننده است. به عبارتی دیگر اباتمنت دندان وظیفه اتصال را به عهده دارد و معمولا به همراه ایمپلنت و پروتز دندان به کار برده میشود. میتوانید مقاله ایمپلنت فوری را بررسی کنید.

انواع اباتمنت کدامند؟

اباتمنت ها را از نظر های مختلفی میتوان دسته بندی کرد که در این جا به معرفی انواع اباتمنت از منظرهای مختلف میپردازیم:

از نظر جنس

اباتمنت های مختلف از مواد گوناگون ساخته میشوند. انواع اباتمنت از نظر جنس ممکن است از تیتانیوم، استیل ضد زنگ جراحی، طلا و یا حتی زیرکونیا ساخته شده باشد. در ادامه دو ماده ای که بیشتر در ساخت اباتمنت از آن ها استفاده میشود را بررسی میکنیم یعنی اباتمنت های تیتانیومی و اباتمنت های زیرکونیا.

اباتمنت‌های تیتانیومی

تیتانیوم به علت خواص منحصر به فرد آلیاژهای خود به ‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. این انواع اباتمنت علاوه بر داشتن استحکام و قدرت بسیار خوب با بدن هم سازگاری بالایی دارند. به علاوه از اباتمنت تیتانیومی میتوان همراه هر نوع پروتز دندانی استفاده کرد.

اباتمنت‌های زیرکونیومی

این اباتمنتها انواع جدیدتری هستند که برای زیبایی بیشتر ایمپلنت دندان در دندانپزشکی کاربرد دارند. زمانی که بازسازی زیرکونیومی یا سرامیکی انجام شد، اباتمنت‌های زیرکونیومی ایمپلنت‌ها، گزینه بسیار مناسبی هستند. با استفاده از این اباتمنت‌ها، مشکل افتادن سایه فلزی اباتمنت‌های فلزی در زیر روکش ایمپلنت هم برطرف خواهد شد.

به عبارت دیگر هنگامی که اباتمنت زیرکونیومی مورد استفاده قرار میگیرد، مشکل هماهنگی رنگ دندانهای مجاور با دندان ایمپلنتی در شرایط پسروی لثه و نمایان شدن اباتمنت فلزی دندان و یا در مدتی که اباتمنت نصب شده اما هنوز روکش نصب نشده است، به وجود نمی آید.

همان طور که بالاتر هم گفته شد علاوه بر تیتانیوم و زیرکونیوم، اباتمنت‌های ایمپلنت‌های دندانی می‌توانند از مواد دیگر مانند آلیاژهای طلا، استیل (فولاد ضد زنگ) و غیره هم ساخته شوند. البته که استفاده از این جنس اباتمنت ها کاربرد کمتری دارند اما ممکن است در برخی شرایط موفقیت بیشتری حاصل کنند.

از نظر نحوه ساخت

یکی دیگر از دسته بندی های انواع اباتمنت از نظر نحوه ساخت آن هاست. بعد از اتمام جراحی ایمپلنت و گذراندن دوره نقاهت 3 تا 6 ماهه که به منظور جوش خوردگی بیشتر ایمپلنت و استخوان انجام میشود، اباتمنت بر روی ایمپلنت نصب میشود. برای این کار ممکن است از انواع اباتمنت پیش ساخته یا سفارشی استفاده شود که در این جا به بررسی هر یک میپردازیم:

اباتمنت پیش ساخته

 اباتمنت پیشساخته یا استوک، اباتمنت های آماده ای هستند که به وسیله تولیدکنندگان به صورت حرفه ‌ای در اندازه و شکل های مختلف تولید می‌شوند و همراه با ایمپلنت دندان به فروش میرسند.

 اباتمنت ایمپلنت پیش‌ساخته توسط سازندگان با تکنولوژی پیشرفته ساخته و مستقیما توسط قالب فیکسچرلول انتخاب می‌شوند. این نوع از اباتمنت ها از اباتمنت سفارشی ارزان‌تر هستند؛ استفاده از آن‌ها آسان تر است و در آن ها زمان کمتری برای کاشت دندان صرف می‌شود. ضمن این که هنگام خرید اباتمنت، اندازه و شکلی که متناسب با شرایط بیمار باشد، انتخاب میشود.

اباتمنت سفارشی

اباتمنت سفارشی به صورت اختصاصی برای بیمار ساخته میشود. اباتمنت سفارشی که به آن کاستوم اباتمنت میگویند، پس از قالب گیری از بخش بالایی ایمپلنت توسط متخصص پروتزهای دندانی و ایمپلنت دندان، در آزمایشگاه یا دندانسازی ساخته میشود. اندازه، شکل و مواد مورد استفاده در این نوع اباتمنت، بستگی به شرایط دارد. معمولا هر نوع اباتمنتی را میتوان در آزمایشگاه ساخت، چه سطح آن صاف و هموار باشد، چه سوراخ رزوه دار داشته باشد یا قرار باشد ضمایمی در آن در نظر گرفته شود که در دندان مصنوعی چفت شود.

در صورتی که روکش و اباتمنت یک تکه باشند، پیچ از روکش و اباتمنت عبور میکند تا این ساختار یک تکه را به رزوه های داخلی ایمپلنت دندان وصل نماید. ضمن این که هر نوع اباتمنتی که انتخاب شود، پس از وصل کردن آن به ایمپلنت قالب گیری انجام میشود و تاج مصنوعی دندان طراحی و ساخته میشود تا روی اباتمنت نصب شود.

از نظر نحوه اتصال

از نظر نحوه اتصال هم یکی دیگر از دسته بندی های انواع اباتمنت است که پس از گذراندن دوره 3 تا 6 ماهه پس از انجام ایمپلنت و برای اتصال اباتمنت، میتوان اباتمنت ها را به این شکل دسته بندی کرد:

نوع یک: پیچ شونده، در این حالت پیچ اباتمنت کمک می کند اباتمنت به فیکسچر ایمپلنت متصل شود. به عبارت دیگر در وسط پروتزهایی که روی اباتمنت قرار می‌گیرند سوراخ‌هایی قرار دارد. از طریق این سوراخ ‌ها، اباتمنت با پیچ به روکش متصل می‌شود.
نوع دو: سمان شونده که به تنه اصلی با چسباندن محکم می شود. چرا که در این مورد سطح اباتمنت صاف است.
نوع سه: اتصالات اوردنچری، این نوع برای اتصالات اوردنچری برای دست دندان کامل و یا پارسیل محکم شده با ایمپلنت مناسب هستند. این نحوه اتصالات مثل دکمه های فشاری هستند که با فشار جا رفته و با مختصر فشار جدا می شوند.

باید دقت کرد که به طور کلی و برای استفاده از هر نوع اباتمنت با توجه به شرایط متناسب با آن باید به این موارد توجه داشت:

موقعیت ایمپلنت در حفره داخل دهان و وجود اباتمنت های بزرگ ‌تر در بخش‌های انتهایی دهان به دلیل افزایش نیروها در جویدن و پروتزهایی که به‌ وسیله‌ی چسب‌های مخصوص به اباتمنت متصل می‌شوند.
نوع پروتزی که قرارداده می‌شود، مثل: تاج دندان، بریج ثابت یا دندان مصنوعی و پروتز متحرک
.  چگونگی اتصال روکش و  اباتمنت ،با پیچ‌های مخصوص و یا با چسب (سمان).

اباتمنت زاویه دار

علاوه بر انواع اباتمنت که از منظر های مختلف با آن ها آشنا شدیم، نوع دیگری از اباتمنت نیز وجود دارد که امروزه بسیار از آن صحبت میشود و آن اباتمنت زاویه دار است.

باید بدانید که اباتمنت همیشه موازی با پایه ایمپلنت دندان کار گذاشته نمی‌شود. بنابراین، از اباتمنت زاویه دار زمانی استفاده می‌شود که ایمپلنت نسبت به پروتزی که قرار است روی آن قرار بگیرد، زاویه دارد. هدف اصلی از طراحی اباتمنت زاویه دار و استفاده از اباتمنت زاویه دار این است که در نهایت، همه دندانها و اباتمنتها موازی یکدیگر قرار بگیرند. 

اباتمنت زاویه دار مزایای خاصی را دارد که از مهمترین آن ها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

اباتمنت زاویه دار اجازه قرار دادن ایمپلنت هایی را میدهد که ربطی به ساختار آناتومیک استخوان ندارند.
ثبات ایمپلنت حتی در صورت وجود حجم کمی استخوان در به کار گیری اباتمنت زاویه دار وجود دارد.
طراحی ایمپلنت با اباتمنت زاویه دار به شکلی است که در برابر شکستن مقاوم است.
اباتمنت زاویه دار برای بیماران دارای شرایط بدنی مختلف که پیوند استخوان برای آنها ممکن نیست، گزینه‌ی مناسبی است.
اباتمنت زاویه دار نتایج بالینی بهتری را همراه با پیش بینی مناسب تر در کوتاه مدت و بلتد مدت دارد.
ضمن این که اباتمنت زاویه دار منجر به کاهش هزینه های جراحی و طول دوره درمان میشود.

و … .

قیمت اباتمنت

با توجه به انواع اباتمنت از نظرهای مختلف مثل جنس آن، نحوه ساخت و موارد دیگر قیمت اباتمنت دندان متغیر است. اما به طور کلی قیمت اباتمنت های سفارشی در زمان هایی که امکان استفاده از ایمپلنت های استاندارد نیست، از قیمت اباتمنت های پیش ساخته بالاتر است.

این نکته نیز باید مورد توجه قرار گیرد که برای استفاده از اباتمنت های مختلف، نظر جراح و متخصص ایمپلنت با توجه به شرایط جراحی و فک و استخوان دهان شما مورد اهمیت است تا هم دوام و استحکام اباتمنت دندان شما بیشتر باشد و هم از اتلاف هزینه های بی جهت، جلوگیری به عمل آید.

کلام پایانی

جراحی ایمپلنت و شناخت و کسب دانش در خصوص قسمت های مختلف آن به صورت تخصصی ، موضوعی است که نیاز به مطالعه و تجربه زیاد و کافی دارد و به راحتی به دست نمیاید. هر چند که ما در این مقاله سعی کردیم تا به زبان ساده به شما بگوییم که اباتمنت چیست، شما را با انواع اباتمنت از نظرهای مختلف بیشتر آشنا کنیم و اطلاعاتی را در خصوص نکات دیگر این بخش مهم از ایمپلنت به شما بدهیم. امیدواریم که از مطالعه این مقاله لذت برده باشید.